Choroba zwyrodnieniowa stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów to zwyrodnienie i najczęstsza postać zapalenia stawów, występująca u setek milionów ludzi na całym świecie. Częstość występowania tego schorzenia wzrasta wraz z wiekiem, ale może pojawić się po raz pierwszy w każdym wieku.

Chorobę zwyrodnieniową stawów charakteryzuje ból, sztywność i niestabilność stawów. Często określa się ją mianem „zużyciowego” zapalenia stawów. Powoduje ją pogorszenie stanu chrząstki pokrywającej końce kości, które powoduje tarcie w stawie podczas ruchu. Dodatkowo maź stawowa zwilżająca staw ulega rozkładowi, tracąc swoje właściwości smarujące i amortyzujące¹. W rezultacie staw zaczyna boleć i sztywnieć, co ogranicza ruchomość. Nasilenie bólu stawów może być bardzo zróżnicowane, przy czym dolegliwości bólowe mogą dotyczyć dowolnego stawu, ale najczęściej są to kolana, dłonie, dolna część pleców, szyja lub biodra.

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów może obejmować metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. W przypadku łagodnych objawów skuteczne może być leczenie zachowawcze. Podejścia te obejmują modyfikacje stylu życia, takie jak aktywność fizyczna i utrzymywanie prawidłowej masy ciała.

W miarę postępu choroby w celu złagodzenia objawów może być niezbędne leczenie farmakologiczne. Powszechnie stosowane opcje obejmują leki przeciwbólowe, które działają w celu zmniejszenia stanu zapalnego, takie jak doustne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i kortykosteroidy. Leki te zapewniają szybką, ale krótkotrwałą ulgę w bólu i wiążą się z częstymi działaniami niepożądanymi, co czyni je nieodpowiednimi do długotrwałego stosowania. Przyjmowanie doustnych NLPZ zwiększa ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych, takich jak krwawienie z przewodu pokarmowego, uszkodzenie nerek, zawał serca i udar mózgu². Nie zaleca się częstego podawania zastrzyków z kortykosteroidami, ponieważ mogą one przyspieszyć postęp choroby zwyrodnieniowej stawów, osłabić kość, zakłócić przepływ krwi i zwiększyć ryzyko złamań³.

Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi już oczekiwanych rezultatów w łagodzeniu bólu, w ostateczności można rozważyć zabieg protezoplastyki. U tych pacjentów wiskosuplementacja kwasem hialuronowym może być skutecznym podejściem do zmniejszenia bólu stawów, poprawy funkcjonowania stawów i opóźnienia konieczności operacji.

Kwas hialuronowy (zwany także hialuronianem lub hialuronianem sodu) jest biopolimerem naturalnie występującym w mazi stawowej w przestrzeni okołostawowej. Pomaga utrzymać lepkość mazi stawowej i odgrywa ważną rolę w zmniejszaniu tarcia w stawie. Działa również jako amortyzator wyściełający stawy⁴.

U pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów jakość mazi stawowej pogarsza się w wyniku niższego stężenia kwasu hialuronowego. Może to przyczynić się do większego tarcia i uszkodzenia chrząstki. Dostawowe iniekcje kwasu hialuronowego (tzw. wiskosuplementacja) mogą zwiększyć ilość naturalnego kwasu hialuronowego w stawie, zmniejszając tarcie, amortyzując uderzenia, ułatwiając ruch i łagodząc ból. Celem wiskosuplementacji jest zapewnienie ochrony przed uszkodzeniem chrząstki⁴ poprzez przywrócenie naturalnych właściwości mazi stawowej.

Wiskosuplementację kwasem hialuronowym podaje się w formie zastrzyku dostawowego, tj. preparat wstrzykuje się bezpośrednio do stawu. Lek powinien być podawany wyłącznie przez odpowiednio przeszkolonego lekarza, który ma doświadczenie w wykonywaniu iniekcji dostawowych. Zabieg jest najskuteczniejszy, gdy iniekcja odbywa się pod kontrolą ultrasonograficzną, co umożliwia precyzyjne nakierowanie igły. W zależności od wyboru preparatu może to być jeden zastrzyk lub seria do pięciu zastrzyków.

Kwas hialuronowy jest dobrze tolerowany i można go bezpiecznie stosować u pacjentów z chorobami współistniejącymi. Kwas hialuronowy to cząsteczka naturalnie wytwarzana przez ludzkie ciało, która występuje w skórze, stawach i ścięgnach. W rezultacie reakcje niepożądane na kwas hialuronowy występują rzadko. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi są miejscowe stany zapalne lub obrzęki, które szybko ustępują^6,7,11.

Uzyskiwany w procesie biofermentacji kwas hialuronowy pochodzenia niezwierzęcego ma lepszy profil bezpieczeństwa niż kwas hialuronowy pochodzenia zwierzęcego. W przypadku kwasu hialuronowego pozyskiwanego z tkanek zwierzęcych, takich jak grzebienie koguta, istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak obrzęk i stan zapalny¹³.