Artroskopia

Artroskopia to minimalnie inwazyjna procedura chirurgiczna służąca do diagnostyki lub leczenia problemów ze stawem. Podczas tej procedury artroskop (wąska kamera endoskopowa) wprowadza się do stawu przez małe nacięcie, dzięki czemu lekarz jest w stanie zwizualizować wnętrze stawu. Dodatkowe małe nacięcie wykonuje się, by zapewnić dostęp instrumentów chirurgicznych do stawu.
Artroskopię można przeprowadzić na dowolnym stawie, ale najczęściej stosuje się ją w przypadku kolana, barku, łokcia, nadgarstka, kostki, stopy i biodra. Typowe procedury artroskopowe obejmują rekonstrukcję więzadła krzyżowego przedniego, naprawę pęknięć łąkotki i stożka rotatorów oraz oczyszczenie stawu (tj. usunięcie pozostałości).

Aby zapewnić lepszy widok stawu podczas artroskopii, wypełnia się go sterylnym roztworem soli fizjologicznej do irygacji. Roztwór ten wypiera maź stawową i jej główny składnik, kwas hialuronowy, który normalnie wypełnia staw. Ten kluczowy komponent mazi stawowej i chrząstki zwilża staw i działa jak amortyzator. Bez mazi wypełniającej staw ochronna powłoka hialuronianu na chrząstce i błonie maziowej ulega ścieńczeniu. Dodatkowo dochodzi do utraty wpływu maskującego, jaki kwas hialuronowy wywiera zwykle na receptory bólu.¹

Po operacji pacjenci często odczuwają ból, obrzęk i mają zaburzoną ruchomość stawów z powodu braku mazi stawowej². Iniekcja kwasu hialuronowego do stawu może poprawić rekonwalescencję pooperacyjną, zmniejszając prawdopodobieństwo i nasilenie tych powikłań pooperacyjnych.

Udowodniono, że iniekcja kwasu hialuronowego po artroskopii:

• Zmniejsza ból i obrzęk pooperacyjny^3–8
• Poprawia funkcje i ruchomość stawu^4,9
• Zmniejsza wykorzystanie leków przeciwbólowych po operacji^4,7,8
• Skraca czas do wypisu ze szpitala^7,8
• Przyspiesza powrót do pracy lub sportu po operacji^3,10

Ze względu na konieczność wykonania małego nacięcia przy artroskopii czas rekonwalescencji jest znacznie krótszy niż w przypadku operacji otwartej. W zależności od stawu, tego czy wykonano zabieg naprawczy oraz stanu zdrowia pacjenta, rekonwalescencja może trwać od 1 tygodnia do kilku miesięcy. Pacjenci poddawani artroskopii stawu kolanowego mogą zwykle spodziewać się powrotu do normalnej aktywności po 4–6 tygodniach, a w przypadku artroskopii stożka rotatorów może to zająć 6–8 tygodni. Powrót do aktywności sportowej może zająć od 3 do 6 miesięcy.

Ból stawu po artroskopii jest zjawiskiem normalnym, a pacjentom przepisuje się leki przeciwbólowe w celu jego złagodzenia. Pacjentom zaleca się również stosowanie okładów z lodu w celu zmniejszenia obrzęku i bólu w pierwszej dobie po zabiegu.

Doustne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, są często przepisywane w leczeniu bólu po artroskopii. Większość pacjentów nie ma problemów z przyjmowaniem ich przez krótki czas, ale u części osób, u których występują choroby układu sercowo-naczyniowego i jelit, mogą wystąpić działania niepożądane. Ze względu na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych doustne NLPZ nie są zalecane do długotrwałego stosowania¹¹.

Opioidy (czasami nazywane lekami narkotycznymi) mogą zostać przepisane w celu kontrolowania silniejszego bólu, ale u większości pacjentów taki poziom łagodzenia bólu nie jest konieczny¹². Do działań niepożądanych, jakie niesie ze sobą przyjmowaniem opioidów należą senność, zaparcia i nudności. Ponadto leki te wiążą się z ryzykiem uzależnienia, dlatego nie są zalecane jako pierwsza opcja¹³.

Kortykosteroidy i dostawowe zastrzyki znieczulające stosowano wcześniej w leczeniu bólu po artroskopii, ale przestano je zalecać ze względu na ich potencjalnie szkodliwy wpływ na chrząstkę^14–17.

Wstrzyknięcie kwasu hialuronowego do jamy stawowej pod koniec artroskopii jest skutecznym sposobem zmniejszenia bólu pooperacyjnego i ograniczenia wykorzystania leków przeciwbólowych po zabiegu^4,7,8.

Kwas hialuronowy to cząsteczka naturalnie wytwarzana przez ludzkie ciało, która występuje w skórze, stawach i ścięgnach. Wstrzyknięcie kwasu hialuronowego po artroskopii jest dobrze tolerowane i bezpieczne. Nie zgłaszano żadnych działań niepożądanych. Kwas hialuronowy można bezpiecznie stosować u pacjentów z chorobami współistniejącymi.